معرفی ریحان یا ریحان سبز و خواص درمانی آن

ریحان گونه‌های بسیار زیادی دارد که در سراسر کشورها به طوروحشی روییده و کاشته نیز می‌شوند. چندگونه از آنها نسبت به دیگر گونه‌ها از خواص دارویی بیشتری برخوردار هستند. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک نوع از آنها (ریحان سبز - ریحان معمولی) اشاره شده است.

نام علمی:

Ocimum basilicum L.، نام فرانسه Petit basilica و نام انگلیسی آن Sweet basil می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، ریحان معمولی، ریحان سبز، نازبو، ریحان الملک، سلطان الریاحین و ضَیمَران نام برده شده است. زیاده‌روی در مصرف ریحان سبز ضعف بینایی در پی داشته و موجب سردرد نیز می‌شود.

تیره گیاه:

نعناع Labiatae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است علفی، یک ساله و معطر با ساقه‌ای چهارگوش به ارتفاع حدود 50 سانتی‌متر و پر شاخه، برگ‌های آن متقابل، بیضی شکل، نسبتاً پهن، نوک‌تیز، پشت برگ‌ها سبز خاکستری و روی برگ‌ها سبز روشن یا بنفش رنگ است. گلهایش مجتمع، کوچک و سبز مایل به ارغوانی یا در مواردی صورتیِ مایل به سفید و تخم آن زبر، ریز، سیاه یا قهوه‌ای می‌باشد.

طبیعت:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و خشک است.  

رویش جغرافیایی:

در اغلب نواحی معتدله و مرطوب کشورها و ایران کاشته می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن:

مواد اوسیمن، پی‌نن، ترپن‌هایدرت، سینئول، متیل چاویکول، لینالول، آنتول، اوژنول، استراگول، تیمول، سیترال و کامفور در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

برگ و تخم

نحوه مصرف برگ:

به طور معمول برگ ریحان به صورت خام مصرف خوراکی دارد.

خواص درمانی:

مقاوم کننده بدن و هضم کننده غذا، تقویت کننده قوای جنسی و ضد عفونی کننده، اشتهاآور و بادشکن، ضد تشنج و شیرافزا، آرام‌بخش و خلط‌آور، مسکن دردهای عمومی بدن و قاعده‌آور، ضد آلزایمر و کاهنده ورم‌ها، ضد میگرن و مسکن سرفه و سیاه سرفه، ضد تب و سرشار از ویتامین K می‌باشد. در ضمن برای سردردهای عصبی و یک طرفه، سرگیجه و دل‌پیچه نیز مفید است. در استعمال خارجی جویدن آن رفع کننده آفت دهان و جوشانده‌ی آن به صورت دهان‌شویه التیام‌بخش زخم‌های دهان می‌باشد.

تذکر:

زیاده‌روی در مصرف ریحان سبز ضعف بینایی در پی داشته و موجب سردرد نیز می‌شود.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.